x
Newsletter

Zapisz się na nasz Newsletter.Na Twój adres będą wysyłane informacje o najnowsyzch konkursach i projektach

Leader + w Europie

Program LEADER, realizowany jest na terenie Unii Europejskiej od 1991 roku. Składa się on z trzech etapów. Jest programem bezpowrotnej pomocy Unii Europejskiej dla wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, tworząc Inicjatywę wspólnotową.

Cel wsparcia:
- Stymulowanie lokalnych inicjatyw na rzecz rozwoju obszarów wiejskich.
- Tworzenie Zintegrowanych Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich (ZSROW).
- Budowanie partnerstw publiczno-prywatnych (Lokalnych Grup Działania - LGD).
- Realizacja działań na rzecz rozwoju i promocji regionu.

Etapy programu LEADER:
LEADER I, realizowany w latach 1991-1994, był etapem sprawdzania nowego modelu rozwoju obszarów wiejskich opartego na oddolnym i terytorialnym podejściu oraz partnerstwie.

LEADER II, realizowany w latach 1994-1999, upowszechniał doświadczenia LEADER-a I na większym obszarze Unii Europejskiej, kładąc szczególny nacisk na innowacyjność projektów i nawiązywanie współpracy międzyterytorialnej, w tym międzynarodowej.

LEADER+, realizowany w latach 2000-2006, skierowany jest do wszystkich obszarów wiejskich UE. Za szczególnie ważny element LEADERA+ uznano współpracę Lokalnych Grup Działania w danym kraju członkowskim, a także między obszarami w różnych krajach UE. Celem programu LEADER+ jest zachęcenie lokalnych aktorów terenów wiejskich (liderów, radnych, instytucje publiczne, władze samorządowe, organizacje pozarządowe, przedsiębiorców) do planowania rozwoju swojego obszaru w perspektywie długookresowej. Program ma wspierać wdrażanie wysokiej jakości zintegrowanych strategii trwałego rozwoju, które - posługując się eksperymentalnymi metodami - będą prowadzić do:
- zachowania i waloryzacji dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego,
- wzmocnienia obszaru pod względem ekonomicznym, głównie w celu tworzenia nowych miejsc pracy,
- polepszenia zdolności organizacyjnych społeczności lokalnych.
Program LEADER+ charakteryzuje siedem cech. Nie stanowią one konstrukcji teoretycznej, lecz zostały zdefiniowane w wyniku analizy najlepszych doświadczeń wdrażania Inicjatywy LEADER. Te siedem cech nadaje programowi LEADER specyficzny charakter, pozwalający mówić o tzw. podejściu typu LEADER.

Składają się na nie:
1. Partnerstwo - działania są efektem współpracy instytucji, organizacji, przedsiębiorstw trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego.
2. Podejście terytorialne - wsparcie otrzymuje spójny pod względem przyrodniczym, gospodarczym i kulturowym mikroregion.
3. Oddolne podejście - lokalna społeczność jest odpowiedzialna za przygotowanie i wdrożenie strategii rozwoju obszaru oraz sposób wydatkowania środków.
4. Zintegrowane podejście - oznacza spójność strategii w odniesieniu do terytorium, jego zasobów, sytuacji społeczno-gospodarczej i tożsamości obszaru.
5. Innowacyjność - program LEADER stanowi laboratorium, w którym są tworzone i testowane nowatorskie plany rozwoju obszarów wiejskich; innowacją jest też twórcze zaadoptowanie rozwiązań, które sprawdziły się w innych miejscach.
6. Lokalne finansowanie i zarządzanie - lokalna społeczność zorganizowana w LGD otrzymuje środki finansowe na wdrożenie swojej strategii i samodzielnie nimi zarządza.
7. Wymiana doświadczeń i współpraca - wymiana doświadczeń z innymi LGD, realizacja wspólnych projektów; tworzenie struktur współpracy w skali kraju jak i na szczeblu międzynarodowym.

W podejściu tradycyjnym poszczególne projekty nie stanowią logicznej całości, decyzje o przyznaniu środków są podejmowane centralnie - z dala od beneficjentów, a przepływ informacji jest głównie jednokierunkowy. W podejściu typu LEADER projekty muszą się wpisywać w lokalną strategię, decyzje zapadają na poziomie bliskim beneficjentowi (który jednocześnie otrzymuje wsparcie, np. w formie doradztwa), zaś komunikacja zarówno między beneficjentem a Lokalną Grupą Działania (która decyduje o przyznaniu środków), jak i między Lokalnymi Grupami Działania a agendami rządowymi (np. na temat potrzeb obszarów wiejskich) jest dwukierunkowa. Środki programu LEADER+ w krajach "15" rozdzielono na trzy działania w następujących proporcjach:
Działanie I - wsparcie dla realizacji zintegrowanych strategii rozwoju; przeznaczono na ten cel 86,75% ogółu środków.
Działanie II - wsparcie dla krajowej i międzynarodowej współpracy; przeznaczono na ten cel 10,00% ogółu środków.
Działanie III - budowanie sieci wszystkich obszarów wiejskich w Unii zarówno będących beneficjentami programu LEADER+, jak i nie objętych programem oraz wszystkich aktorów działających na rzecz ich rozwoju; przeznaczono na ten cel 1,36% ogółu środków. Na pomoc techniczną przeznaczono 1,89% całości środków.

Pierwszymi beneficjentami pomocy udzielanej w ramach programu LEADER+ są Lokalne Grupy Działania. Jednym z podstawowych warunków pozyskania przez nie środków jest przygotowanie zintegrowanych strategii rozwoju danego terytorium, budowanych w sposób oddolny, partycypacyjny i mających innowacyjny charakter. Opracowując strategię, LGD zobowiązana jest do wyboru co najmniej jednego z czterech tematów priorytetowych podanych w Wytycznych. Przyjmuje ze swojego terenu wnioski o wsparcie projektów zgodnych z zaplanowanà strategią zgłaszane przez organizacje pozarządowe, samorządy, przedsiębiorców i in. Inicjatywy projektów do realizacji może też podejmować samo partnerstwo - LGD (zasady przyjęte przez Lokalne Grupy Działania w poszczególnych krajach i regionach mogą się nieco różnić). Realizatorzy projektów służących wdrożeniu strategii są ostatecznymi programu LEADER+.